CÁC DẠNG BÀI TẬP CƠ BẢN VỀ CHẤT BÉO

Các dạng cơ bản bài tạp chất béo.
Dạng 1: Đặc điểm cấu tạo của triglixerit.
 
Bài 1: Trích đề thi ĐH – CĐ khối B – 2007: Cho glixerol phản ứng với hỗn hợp axit béo gồm C₁₇H₃₅COOH và C₁₅H₃₁COOH. Số loại trieste được tạo ra là
                A. 6                                        B. 4                                        C. 5                                        D. 3
Bài 2: Có tối đa bao nhiêu chất béo tạo thành khi đun nóng glixerol với 4 loại axit béo khác nhau?
            A. 24                           B. 12                           C. 40                           D. 64
Bài 3: Trích đề thi THPT QG – 2015: Đốt cháy hoàn toàn chất hữu cơ nào sau đây thu được sản phẩm có chứa N₂?
         A. Chất béo.              B. Tinh bột.                 C. Xenlulozơ.                D. Protein.
Bài 4: Triolein không tác dụng với chất (hoặc dung dịch) nào sau đây?
        A. Khí H₂ (xúc tác Ni nung nóng).                 B. Kim loại Na.
        C. Dung dịch KOH (đun nóng).         
Bài 5: Để biến một số dầu thành mỡ rắn hoặc bơ nhân tạo người ta thực hiện quá trình
            A. Hidro hóa(có Ni xúc tác)                                   B. Cô cạn ở nhiệt độ cao.
            C. Làm lạnh                                                               D. Xà phòng hóa
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Câu 1: Trích đề thi THPT QG – 2015: Chất béo là trieste của axit béo với
         A. ancol etylic.         B. ancol metylic.        C. etylen glicol.            D. glixerol.
Câu 2: Có tối đa bao nhiêu chất béo tạo thành khi đun nóng glixerol với hỗn hợp axit béo gồm C₁₇H₃₅COOH, C₁₅H₃₁COOH và C₁₇H₃₃COOH mà thủy phân chúng trong môi trường kiềm thu được ít nhất hai muối là
             A. 12.                         B. 15.                            C. 8.                                D. 18.
Câu 3: Trích đề thi ĐH – CĐ khối B - 2013: Phát biểu nào sau đây không đúng?
        A. Chất béo là trieste của etylen glicol với các axit béo.
        B. Các chất béo thường không tan trong nước và nhẹ hơn nước.
        C. Triolein có khả năng tham gia phản ứng cộng hiđro (t^o, xúc tác Ni).
        D. Chất béo bị thủy phân khi đun nóng trong dung dịch kiềm.
Câu 4: Khi xà phòng hóa tristearin ta thu được sản phẩm là
A. C₁₅H₃₁COONa và etanol.                       B. C₁₇H₃₅COOH và glixerol.
          C. C₁₅H₃₁COOH và glixerol.                         D. C₁₇H₃₅COONa và glixerol.
  Câu 5: Trích đề thi ĐH – CĐ khối B - 2013: Cho sơ đồ chuyển hóa:
 

 
Tên của Z là
                A. axit oleic                        B. axit linoleic   C. axit stearic             D. axit panmitic.
              
Dạng 2: Chỉ số axit, chỉ số este, chỉ số xà phòng và chỉ số iot của chất béo.
Bài 1: Trích đề thi CĐ khối B – 2007: Để trung hoà lượng axit tự do có trong 14 gam một mẫu chất béo cần 15ml dung dịch KOH 0,1M. Chỉ số axit của mẫu chất béo trên là
            A. 4,8.                         B. 7,2.                         C. 6,0.                         D. 5,5.
 
Hướng dẫn giải
   Ta có:  
   Áp dụng công thức [1.1] º Chỉ số axit =      Đáp án: C
Bài 2: Để trung hoà lượng axit tự do có trong 100 gam chất béo cần 500 ml dung dịch NaOH 0,1M. Chỉ số axit của mẫu chất béo trên là
            A. 10.              B. 20.              C. 14.              D. 28.
Bài 3: Để trung hòa 4 gam chất béo có chỉ số axit là 7 cần m gam NaOH. Giá trị của m là
            A. 0,028                     B. 0,02                        C. 0.28                        D. 0.2
Bài 4: Để trung hòa 28 gam chất béo có chỉ số axit là 6 cần m gam Ba(OH)₂. Giá trị của m là
            A. 0,2565                   B. 0,342                     C. 0.171                     D. 0.684
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Câu 1: Trích đề thi CĐ khối A – 2010: Để trung hoà 15 gam một loại chất béo có chỉ số axit bằng 7, cần dùng dung dịch chứa a gam NaOH. Giá trị của a là
            A.0,150.                     B. 0,200.                    C. 0,280.                    D. 0,075.
                                                                                                             Đáp án: A.
Câu 2:
      - Để trung hòa lượng axit tự do có trong 120 gam mẫu chất béo A cần 15 ml dung dịch KOH 1M.
      - Để trung hòa lượng axit tự do có trong 90 gam mẫu chất béo B cần 10 ml dung dịch KOH 1M.
      Hãy cho biết mẫu chất béo nào tốt hơn?
                                              
* Loại 2: Chỉ số este của chất béo.
Bài 1: Chỉ số este của một loại chất béo chứa 88,4% triolein là
            A. 672                        B. 168             C. 720             D. 224
Bài 2: Một loại chất béo X có chứa 22,25% tristearin và 40,3% tripanmitin về khối lượng. Chỉ số của chất béo X là
            A. 126                        B. 246                         C. 252                                     D. 189
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Câu 1: Để thủy phân lượng este có trong 120 gam chất béo Y cần 30 ml dung dịch KOH 1M. Chỉ số este của chất béo Y bằng:
            A. 15                           B. 14                           C. 16                           D. 18
Câu 2: Một loại chất béo X có chứa 44,5% tristearin và 40,3% tripanmitin về khối lượng. Chỉ số của chất béo X là
            A. 162                        B. 252                         C. 168                                     D. 189
                                                                                                    
* Loại 3: Chỉ số xà phòng của chất béo.
Bài 1: Khi xà phòng hóa 2,5 gam chất béo cần 50 ml dung dịch KOH 0,1 M. Chỉ số xà phòng của chất béo là
                        A. 200                        B. 100             C. 210             D. 112
Bài 2: Một loại chất béo có chỉ số xà phòng là 189 chỉ chứa axit stearic và tristearin. Để trung hòa axit tự do có trong 100 gam chất béo trên cần Vml dung dịch NaOH 0,05M. Tìm giá trị của V:
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Câu 1: Khi xà phòng hóa 2,52 gam chất béo A cần 90ml dung dịch KOH 0,1 M. Mặt khác, khi xà phòng hóa 5,04 gam chất béo A thu được 0,53 gam glixerol. Chỉ số xà phòng và axit của chất béo A lần lượt là
            A. 200 và 8                B. 198 và 7                C. 200 và 7                D. 198 và 8.
                                                                                                                       
Câu 2: Một loại chất béo B có chứa 89% tristearin; 9,6% axit panmitic về khối lượng(còn lại là tạp chất). Chỉ số xà phòng của loại chất béo trên bằng:
            A. 198                        B. 289                         C. 189             D. 178
                                                                                                                         
* Loại 4: Chỉ số iot của chất béo.
Bài tập: Một loại chất béo chỉ chứa triolein và axit oleic có chỉ số axit bằng 7. Tìm chỉ số Iot của chất béo trên.
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Câu 1: Số gam Iot cần cộng vào liên kết  trong mạch C có trong 12 gam chất béo X là 5,08 gam. Chỉ số của chất béo:
            A. 60                           B. 42,34                     C. 56                           D. 48,6
                                                                                                           
Câu 2: Một mẫu chất béo gồm có trilinolein và tristearin còn lại là tạp chất có chỉ số Iot bằng 38,1. Phần trăm khối lượng tristearin có trong mẫu chất béo trên là
            A. 10,975%               B. 21,95%                  C. 89,025%                D.78,05%
                                                                                                                       
Dạng 3: Bài tập xà phòng hóa chất béo.
                      Bài 1: Xà phòng hóa hoàn toàn 17,24 gam chất béo cần dùng vừa đủ 0,06 mol NaOH, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được khối lượng xà phòng là.
       A. 18,24 gam      B. 17,8 gam               C. 16,68 gam D. 18,38 gam
Bài 2: Trích đề thi ĐH - CĐ khối B – 2011: Cho 200 gam một loại chất béo có
chỉ số axit bằng 7 tác dụng vừa đủ với một lượng NaOH, thu được 207,55 gam
hỗn hợp muối khan. Khối lượng NaOH đã tham gia phản ứng là
            A. 31,45 gam.            B. 31 gam.      C. 32,36 gam.             D. 30 gam.
Bài 3: Trích đề thi GVG Tỉnh Ninh Bình - 2015: Đốt cháy hoàn toàn m gam một chất béo (triglixerit) cần 3,22 mol O₂, sinh ra 2,28 mol CO₂ và 2,12 mol H₂O. Cũng m gam chất béo này tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH thì khối lượng muối tạo thành là :
A. 18,28 gam.               B. 33,36 gam.               C. 46,00 gam.               D. 36,56 gam.
Bài 4: Trích đề thi HSG Tỉnh Thanh Hóa - 2014: Để xà phòng hóa 10 kg chất béo có chỉ số axit bằng 7, người ta đun chất béo với dung dịch có chứa 1,42 kg NaOH. Sau phản ứng hoàn toàn, muốn trung hòa lượng NaOH dư cần 500 ml dung dịch HCl 1M. Tính khối glixerol và khối lượng muối Natri của axit béo thu được.
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Câu 1: Đốt cháy hoàn toàn m gam chất béo X (chứa triglixerit của axit stearic,axit panmitic và các axit béo tự do đó). Sau phản ứng thu được 13,44 lít CO₂ (đktc) và 10,44 gam nước. Xà phòng hoá m gam X (H=90%) thì thu được khối lượng glixerol là:
A. 0,92 gam        B. 1,656 gam            C. 0,828 gam           D. 2,484 gam
Câu 2: Đốt cháy hoàn toàn m gam một chất béo (triglixerit) cần 1,61 mol O₂, sinh ra 1,14 mol CO₂ và 1,06 mol H₂O. Cũng m gam chất béo này tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH thì khối lượng muối tạo thành là :
A. 18,28 gam.               B. 16,68 gam.               C. 20,28 gam.               D. 23,00 gam.
Câu 3: Xà phòng hóa hoàn toàn 70 gam hỗn hợp gồm triglixerit và axit béo cần dùng V lít dd NaOH 2M, đun nóng. Sau phản ứng thu được 7,36 gam glixerol và 72,46 gam xà phòng. Giá trị của V là:
    A. 0,130.                  B. 0,135.                   C. 0,120.                  D. 0,125.
Câu 4: Thủy phân triglixerit X trong NaOH người ta thu được hỗn hợp 2 muối natrioleat và natristearat theo tỉ lệ mol 1: 2. Khi đốt cháy a mol X thu được b mol CO₂ và c mol H₂O. Liên hệ giữa a, b, c là
A. b – c = 4a             B. b - c = a                           C. b – c = 2a             D. b - c = 3a
Câu 5: Một loại mỡ chứa: 50% olein (glixerol trioleat), 30% panmitin (glixerol
 tripanmitat), 20% stearin (glixerol tristearat). Giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn,
khối lượng xà phòng thu được từ 100kg loại mỡ đó là
A. 206,50  kg.              B. 309,75 kg.                C. 103,25 kg.                D. 51, 63 kg
Dạng 4: Bài tập tổng hợp liên quan đến chất béo.
Bài 1: Trích đề thi ĐH - CĐ khối A – 2014:  Đốt cháy hoàn toàn 1 mol chất béo, thu được lượng CO₂ và H₂O hơn kém nhau 6 mol. Mặt khác a mol chất béo trên tác dụng tối đa với 600 ml dung dịch Br₂ 1M. Giá trị của a là
            A. 0,20.                      B. 0,30.                       C. 0,18.                       D. 0,15.
Bài 2: E là một chất béo được tạo bởi hai axit béo X, Y(có cùng số C, trong phân tử chứa không quá ba liên kết , M_X<mY, số mol Y< số mol của X) và glixerol. Xà phòng hóa hoàn toàn 7,98 gam E bằng KOH vừa đủ thu được 8,74 gam hỗn hợp hai muối. Mặt khác, nếu đem đốt cháy hoàn toàn 7,98 gam E thu được 0,51 mol CO₂ và 0,45 mol H₂O. Khối lượng mol phân tử của X gần nhất:
            A. 281                        B. 253             C. 282             D. 250.
Bài 3: Chất béo X trung tính có chứa 88,4% triolein về khối lượng, còn lại là tạp chất trơ. Cho V lít H₂(đktc) đi qua 1kg chất béo trên ( với đk phản ứng, chất xúc tác thích hợp), thu được hỗn hợp Y, cho Y qua dung dịch Brom dư thấy có 80g Br₂ mất màu. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của V là
       A. 33,6                     B. 44,8                           C. 56                          D. 67,2
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Câu 1: Đốt cháy hoàn toàn m gam một chất béo (triglixerit) cần 0,805 mol O₂, sinh ra 0,57 mol CO₂ và 0,53 mol H₂O. Cũng m gam chất béo này tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH thì khối lượng muối tạo thành là
A. 8,34 gam.                 B. 11,50 gam.               C. 9,14 gam.                 D. 10,14 gam.
Câu 2: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol chất béo thu được số mol CO₂ nhiều hơn số mol nước là 0,8 mol. Mặt khác a mol chất béo trên tác dụng với 60 ml dung dịch brom 1M. Giá trị của a là
    A. 0,015                       B. 0,010                        C. 0,012                        D. 0,020
Câu 3: Trích đề thi ĐH - CĐ khối B – 2010: Hỗn hợp X gồm axit panmitic, axit stearic và axit linoleic. Để trung hoà m gam X cần 40 ml dung dịch NaOH 1M. Mặt khác, nếu đốt cháy hoàn toàn m gam X thì thu được 15,232 lít khí CO₂ (đktc) và 11,7 gam H₂O. Số mol của axit linoleic trong m gam hỗn hợp X là
     A.0,015.                     B. 0,010.             C. 0,020.                     D. 0,005.
Câu 4: Thể tích H₂(đktc) cần để hidro hóa hoàn toàn 1 tấn triolein là
    A. 7608 lít      B. 760,18 lít                     C. 7,6018 lít              D. 7601,8 lít
 </m

Báo link hỏng

Tải về

Từ site Trường THPT Nghèn, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh:
( Dung lượng: 50.18 KB )

• CAC_DANG_BAI_TAP_CO_BAN_VE_CHAT_BEO.docx