Chuyên đề táng 3 - Trung Quốc phong kiến

                                   CHỦYÊN ĐỀ TRUNG QUỐC PHONG KIẾN
                                           THỜI LƯỢNG: 2 TIẾT
I.MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Nắm được sự  hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc và các quan hệ trong xã hội.
- Nắm được tình hình chính trị,bộ máy chính quyền phong kiến được hình thành, củng cố từ thời Tần- Hán cho đến Minh- Thanh.
- nắm và hiểu được tình hình kinh tế, những đặc điểm về kinh tế Trung Quốc thời phong kiến: Nông nghiệp là chủ yếu, hưng thịnh theo chu kỳ,sự xuất hiện những mầm mống   kinh tế TBCN đã xuất hiện nhưng còn yếu ớt ở thới Minh.
 -nắm và hiểu được Chính sách đối ngoại ,xâm lược chiếm đất đai của các hoàng đế Trung Hoa,liên hệ với Việt Nam.
-nắm và hiểu được những thành tựu văn hóa Trung Quốc thời phong kiến,ảnh hưởng,liên hệ với Việt Nam.
2.Kỹ năng:
 - Trên cơ sở các sự kiện lịch sử, giúp HS biết phân tích và rút ra các kết luận.
 - Biết vẽ  sơ đồ hoặc tự vẽ được  lược đồ để hiểu được bài giảng.
 - Nắm vững các khái niệm cơ bản: mầm mống kinh tế TBCN...
-Có khả năng nhận xét,khái quát,so sánh,liên hệ các nội dung đã học.
3. Về thái độ, tình cảm, tư tưởng: 
- Giúp HS thấy được tính chất phi nghĩa của các cuộc xâm lược của các triều đại phong kiến Trung Quốc.
- Quý trọng các di sản văn hoá, hiểu được các ảnh hưởng của văn hoá Trung Quốc đối với Việt Nam.   
II.BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH.

Nội dung	Nhận biết	Thông hiểu	Vận dụng thấp	Vận dụng Cao
1.Sự hình thành chế độ phong kiến	-trình bày được hoàn cảnh lịch sử của TQ trước khi hình thành QHSX PK -trình bày được quá trình hình thành QHSXPK TQ	-Hiểu được quá trình hình thành các G/C mới,QHSX mới,thay thế cho các G/C cũ,QH cũ trong XHCĐPĐ	Phân tích được các giai cấp mới	-so sánh được giai  cấp cũ trong xã hội CĐ với các G/C mới hình thành ,thấy được sự hình thành QHSX mới là sự tất yếu,PT của XH,nguyên nhân sâu xa  là do sự PT của SX. -so sánh được QHSX trong XHCĐ với XHPK.
2. Tình hình chính trị	- Nắm được  các triều đại phong kiến tiêu biểu của TQ,tổ chức bộ máy nhà nước ,những nét chính về tình hình chính trị của các triều đại	_ hiểu được tính chất của CĐPKTQ là QCCC	So sánh được tổ chức bộ máy nhà nước thời kì Tần,Hán, với Đường ,Minh,nhận xét được sự thay đổi về tổ chức bộ máy nhà nước và nguyên nhân,sự thay đổi về tình hình chính trị,nhận xét được sự thay đổi ấy	-Khái quát,hệ thống được tổ chức bộ máy nhà nước,tình hình chính trị của các triều đại phong kiến tiêu biểu của TQ.
3. Tình hình kinh tế	Trình bày được tình hình kinh tế  của các  triều đại phong kiến tiêu biểu	Hiểu được kinh tế thời kì nhà Đường PT thịnh vượng,thời kì nhà Minh xuất hiện mầm mống KTTBCN,thời kì nhà Thanh suy yếu.	Hiểu được kinh tế thời kì nhà Đường PT thịnh vượng ntn. Hiểu được mầm mống KTTBCN là ntn	-Khái quát ,hệ thống được KT pk TQ,so sánh được kt của các triều đại
4. Chính sách đối ng oại  ,thành tựu văn hóa	Trình bày được chính sách đối ngoại ,thành tựu văn hóa TQ thời PK	-hiểu được chính sách đối ngoại của TQ là bành trướng ,xâm lược. -hiểu được nho giáo là công cụ  tư tưởng phục vụ cho  giai cấp thống trị,những thành tựu văn hóa TQ có giá trị rất lớn.	Phân tích được giá trị của VHTQ ,ảnh hưởng cua nó đối với VHTG,trong đó có VN.	-Khái quát,hệ thống được c/s đối ngoại của TQ thời PK,liên hệ với VN. -rút ra nhận xét đánh giá về VH TQ
Định hướng năng lực được hình thành - Năng lực chung: giải quyết vấn đề, sử dụng ngôn ngữ, sáng tạo - Năng lực chuyên biệt: tái hiện kiến thức, năng lực thực hành bộ môn, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử, so sánh, phân tích, nhận xét, đánh giá, vận dụng liên hệ kiến thức lịch sử để giải quyết các vấn đề thực tiễn.

III.CÂU HỎI,BÀI TẬP,ĐÁP ÁN.
1.NHẬN BIẾT:
1.Em hãy trình bày quá trình hình thành CĐPKTQ?
+HCLS:
-Từ thời cổ đại ,TQ có nhiều quốc gia,thường xảy ra các cuộc chiến tranh nhằm xâu xé,thôn tính lẫn nhau,làm thành cục diện xuân thu-chiến quốc,trong đó Tần mạnh nhất,tiêu diệt các đối thủ,thống nhất TQ vào 221TCN.
+Quá trình hình thành:
Năm 221 TCN, nhà Tần đã thống nhất Trung QUốc, vua Tần xưng là Tần Thủy Hoàng
- Dưới thời Tần các giai cấp mới được hình thành:
     + Những quan lại và một số nông dân đã tập trung trong tay nhiều của cải. Bằng quyền lực của mình, họ còn tước đoạt thêm nhiều ruộng đất công. Do đó một giai cấp mới hình thành, bao gồm những kẻ có ruộng tư,  vốn là những quan lại và những nông dân giàu có, gọi là giai cấp địa chủ.
     + Giai cấp nông dân cũng bị phân hóa : Nông dân giàu có trở thành địa chủ. Nông dân giữ được một số ruộng đất gọi là nông dân tự canh. Số còn lại là nông dân công xã rất nghèo, nhận ruộng đất để cày cấy gọi là nông dân lĩnh canh.
- Quan hệ bóc lột giữa địa chủ và nông dân lĩnh canh – quan hệ phong kiến kiến cho địa chủ, chế độ phong kiến Trung Quốc được xác lập.
2. Em hãy trình bày các triều đại PKTQ tiêu biểu?
 

Thời gian	Gian đoạn	Triều đại	Người sáng lập
221– 206 TCN	Hình thành	Tần	Tần Thủy Hoang
206TCN-220		Hán	Lưu Bang
618-709	Phát triển	Đường	Lý uyên
1368-1644		Minh	Chu Nguyên Chương
1644-1911	Suy vong	Thanh	Bộ tộc Mãn Thanh

3.Em hãy trình bày tình hình chính trị của các triều đại PKTQ tiêu biểu?
4.Em hãy trình bày tổ chức bộ máy nhà nước các triều đại PKTQ tiêu biểu?
5. Em hãy trình bày tình hình kinh tế  của các  triều đại phong kiến tiêu biểu ?
6. Em hãy trình bày  chính sách đối ngoại của các  triều đại phong kiến tiêu biểu ?
7.  Em hãy trình bày  thành tựu văn hóa TQ thời PK?
2.THÔNG HIỂU:
1.Nguyên nhân  sâu xa hình thành CĐPKTQ?
2.  Tính chất của CĐPKTQ ?
3.Những biểu hiện sự PT thịnh đạt về KT dưới triều đại nhà Đường?
4.Những mầm mống QHSXTBCN dưới thời Minh đã xuất hiện ntn?
5.Bản chất c/s  đối ngoại của TQPK?
6.Hậu quả c/s đối nội,đối ngoại cua nhà Thanh?
7.Vì sao nho giáo là công cụ về lí luận,tư tưởng phục vụ cho nhà nước PKTQ tập quyền?
3.VẬN DỤNG THẤP:
Câu 1: Nét mới của nền kinh tế Trung Quốc dưới thời Minh so với các triều đại trước? Biểu hiện?
Giáo viên nghe học sinh trả lời, chốt ý:
Mầm mống kinh tế TBCN xuất hiện:
+ Hình thành các công xưởng thủ công: làm giấy, gốm, dệt… Có nhiều người làm thuê.
+ Xuất hiện các nhà buôn lớn bao mua sản phẩm, thâm nhập vào trong lĩnh vực nông nghiệp.
Câu 2.Vì sao quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa không phát triển mạnh dưới thời Thanh?
HS suy nghĩ trả lời, GV nhận xét, chốt ý:
- Do chính sách của nhà nước không khuyến khích thương nghiệp phát triển, chính sách “đóng cửa” đã hạn chế sự phát triển của kinh tế tư bản chủ n
 
3.Vị trí của Nho giáo trong xã hội phong kiến Trung Quốc?
GV lắng nghe, nhận xét, chốt ý: Nho giáo giữ vai trò quan trọng trong lĩnh vực tư tưởng, là cơ sở lí luận, tư tưởng và công cụ sắc bén phục vụ cho nhà nước phong kiến tập quyền.
4.Em có nhận xét gì về sự phát triển của Phật giáo?
GV nhận xét, chốt ý: Phật giáo thịnh hành nhất vào thời Đường, Tống. Kinh Phật được dịch, in ra chữ Hán ngày càng nhiều, chùa chiền được xây dựng.
 
Câu 5:Nhận xét về bộ máy nhà nước phong kiến Trung Quốc qua các thời kì.
GV nhận xét và chốt ý: Tổ chức bộ máy nhà nước từng bước được hoàn thiện từ trung ương đến địa phương, quyền lực tuyệt đối nằm trong tay Hoàng đế, tính chuyên chế ngày càng cao.
Câu 6.So sánh về tổ chức bộ máy nhà nước qua 3 thời kì trên.
GV nhận xét, chốt ý:
-Giống nhau: quyền lực đều nằm tuyệt đối trong tay Hoàng đế, tính chuyên chế cao
-Khác nhau:
+Thời Đường: có thêm chức Tiết độ sứ, tuyển dụng quan lại bằng thi cử.
+ Thời Minh: bỏ chức Thái úy, Thừa tướng, vua nắm quân đội. Lập ra 6 bộ (Lại, Hộ, Lễ, Binh, Hình, Công) do các quan Thượng thư phụ trách từng bộ. Các bộ chỉ đạo trực tiếp các quan ở tỉnh.
Câu 7. Em có nhận xét gì về chính sách đối ngoại của các triều đại phong kiến Trung Quốc?
Là nước láng giềng với Trung Quốc, ông cha ta đã có những đối sách gì đối với với chính sách đối ngoại đó?
HS suy nghĩ, trả lời. GV nhận xét, chốt ý:
- chính sách đối ngoại xuyên suốt của các triều đại phong kiến Trung Quốc là bành trướng, xâm lược.

• Ông cha ta đã có những đối sách đối ngoại vừa kiên quyết bảo vệ chủ quyền đất nước vừa mềm dẻo để giữ mối quan hệ hòa hiếu giữa 2 dân tộc.

3.VẬN DỤNG CAO:
 
2.Theo em, những quan điểm của Nho giáo về tam tòng - tứ đức của người phụ nữ còn phù hợp với xã hội ngày nay không? Vì sao?
GV nhận xét, hướng dẫn học sinh chốt ý được các ý sau: tiếp thu có chọn lọc những yếu tố tích cực, loại bỏ những yếu tố lạc hậu vì trong xã hội hiện nay, người phụ nữ được quyền tham gia các hoạt động xã hội, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước (đề án 343).
 
Câu 4.Trong tình hình tranh chấp chủ quyền ở Hoàng Sa, Trường Sa hiện nay, ở vị trí em, em sẽ xử lí như thế nào?
GV nhận xét, chốt ý.
 
3.khái quát tình hình kinh tế các triều đại PKTQ tiêu biểu?nhận xét?
4. khái quát tình hình chính trị các triều đại PKTQ tiêu biểu?
5.khái quát chính sách đối ngoại của các triều đại PKTQ tiêu biểu?liên hệ VN?
6.Nhận xét về thành tựu VHTQPK?
IV.KẾ HOẠCH THỰC HIỆN CHỦYÊN  ĐỀ

Mức độ nhận thức	Kiến thức, kĩ năng	PP/KT dạy học	Hình thức dạy học
Nhận biết	-trình bày được hoàn cảnh lịch sử của TQ trước khi hình thành QHSX PK -trình bày được quá trình hình thành QHSXPK TQ	Đồ dùng trực quan( sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước). Phát vấn       Tự học của học sinh	Cá nhân             GV hướng dẫn học sinh tự làm việc với sách giáo khoa
	Nắm được  các triều đại phong kiến tiêu biểu của TQ,tổ chức bộ máy nhà nước ,những nét chính về tình hình chính trị của các triều đại	Sử dụng đồ dùng trực quan
	Trình bày được tình hình kinh tế  của các  triều đại phong kiến tiêu biểu Trình bày được chính sách đối ngoại ,thành tựu văn hóa TQ thời PK	Tự học của học sinh	Hướng dẫn học sinh tìm hiểu sách giáo khoa
Thông hiểu
	_ hiểu được tính chất của CĐPKTQ là QCCC Hiểu được kinh tế thời kì nhà Đường PT thịnh vượng,thời kì nhà Minh xuất hiện mầm mống KTTBCN,thời kì nhà Thanh suy yếu.	Dạy học nêu vấn đề. GV sử dụng sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước để minh họa	Cá nhân
	-hiểu được chính sách đối ngoại của TQ là bành trướng ,xâm lược.	Đàm thoại, đặt vấn đề, sử dụng đồ dùng trực quan	hoạt động nhóm
	-hiểu được nho giáo là công cụ  tư tưởng phục vụ cho  giai cấp thống trị,những thành tựu văn hóa TQ có giá trị rất lớn.	Phát vấn , đàm thoại	Cá nhân
Vận dụng thấp	Phân tích được các giai cấp mới	GV hướng dẫn hs cách vẽ sơ đồ quá trình hình thành các g/c mới	Hoạt động nhóm
	So sánh được tổ chức bộ máy nhà nước thời kì Tần,Hán, với Đường ,Minh,nhận xét được sự thay đổi về tổ chức bộ máy nhà nước và nguyên nhân,sự thay đổi về tình hình chính trị,nhận xét được sự thay đổi ấy	Nêu vấn đề, phát vấn, đàm thoại	Cá nhân
	Hiểu được kinh tế thời kì nhà Đường PT thịnh vượng ntn. Hiểu được mầm mống KTTBCN là ntn	Nêu vấn đề, phát vấn, đàm thoại	Cá nhân
	Phân tích được giá trị của VHTQ ,ảnh hưởng cua nó đối với VHTG,trong đó có VN.	Nêu vấn đề, phát vấn, đàm thoại	Cá nhân
Vận dụng cao	-so sánh được giai  cấp cũ trong xã hội CĐ với các G/C mới hình thành ,thấy được sự hình thành QHSX mới là sự tất yếu,PT của XH,nguyên nhân sâu xa  là do sự PT của SX. -so sánh được QHSX trong XHCĐ với XHPK.	Nêu vấn đề, phát vấn, đàm thoại	Cá nhân
	-Khái quát,hệ thống được tổ chức bộ máy nhà nước,tình hình chính trị của các triều đại phong kiến tiêu biểu của TQ.	Nêu vấn đề, phát vấn, đàm thoại	Cá nhân
	-Khái quát ,hệ thống được KT pk TQ,so sánh được kt của các triều đại	Nêu vấn đề, phát vấn, đàm thoại	Cá nhân
	-Khái quát,hệ thống được c/s đối ngoại của TQ thời PK,liên hệ với VN. -rút ra nhận xét đánh giá về VH TQ	Nêu vấn đề, phát vấn, đàm thoại	Cá nhân

 V.TỔ CHỨC THỰC HIỆN
TIẾN TRÌNH DẠY HỌC TIẾT 1
 
                  CHƯƠNG III.      TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN
 
              BÀI 5.                     TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN (T1)
 

Các hoạt động của thầy và trò

Kiến thức cơ bản cần nắm

111 Hoạt động 1: Tìm hiểu sự hình thành quan hệ sản xuất phong kiến và chế độ phong kiến thời Tần- HánGV gợi lại cho HS nhớ lại kiến thức đã học ở bài các quốc gia cổ đại phương Đông, về các giai cấp cơ bản trong xã hội, sau đó đặt câu hỏi:    Việc sử dụng công cụ bằng sắt ở Trung Quốc vào thế kỷ thứ V TCN có tác dụng gì? Học sinh dựa vào kiến thức đã học để trả lời. Treo sơ đồ lên bảng Địa chủ   Quý tộc                           Sắt                    Sơ đồ hình thành xã hội phong kiến -GV cho học sinh trình bày sự phân hóa xã hội phong kiến ở Trung Quốc trên sơ đồ.     GV kết luận: Trong xã hội Trung Quốc từ khi đồ sắt xuất hiện, xã hội đã có sự phân hoá, hình thành hai giai cấp mới địa chủ và nông dân lĩnh canh, từ đây hình thành quan hệ sản xuất phong kiến, đó là quan hệ bóc lột giữa địa chủ và nông dân lĩnh canh thay cho quan hệ bóc lột quý tộc và nông dân công xã thông qua địa tô. Hỏi? Nhà Tần và nhà Hán được thành lập như thế nào?Nhà Tần có vai trò ntn trong lịch sử TQ? HS trả lời, GV kết luận. Chế độ phong kiến Trung Quốc đã được xác lập thời Tần- Hán     GV cho HS quan sát sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước  phong kiến thời Tần- Hán và trả đặt câu hỏi: Hỏi: Tổ chức bộ máy nhà nước PK thời Tần- Hán ở TW và địa phương như thế nào?                                                            Hỏi: Em có nhận xét gì về bộ máy nhà nước thời Tần – Hán? GV gợi ý: Về tổ chức ntn?                  Tính chất nhà nước? Hỏi: Thời nhà Tần, Hán nhân dân ta đã có cuộc kháng chiến và khởi nghĩa nào tiêu biểu? HS Tích hợp LSVN để trả lời. K/c chống Tần của Thục Phán và K/n hai Bà Trưng. Hoạt động 2:( nhóm) Tìm hiểu tình hình kinh tê, chính trị, xã hội thờ Đường. GV giao nhiệm vụ học tập cho học sinh : Nhóm 1:Tìm hiểu về  Kinh tế ?  Nhóm 2: Tìm hiểu về Chính trị ? Nhóm 3: Tìm hiểu về  Xã hội? HS nghiên cứu tài liệu, thảo luận và nêu lên những biểu hiện chứng minh sự phát triển thịnh đạt. GV hướng dẫn HS thảo luận, chốt ý. Hỏi và giải thích C/ Quân điền; Hình thành khái niệm: Tô-Dung-Điệu Hỏi :Nhận xét về kinh tế thời nhà Đường ? Hỏỉ: Đặc điểm của các thành thị ở Trung Quốc phong kiến và sự phát triển ngoại thương? HS trả lời- GV kết luận. HS trả lời  hoàn thiện bộ máy nhà nước quân chủ chuyên chế Hỏi? Bộ máy cai trị được củng cố như thế nhằm mục đích gì?.    HS trả lời, GV phân tích: Tránh cát cứ, tăng cường quyền lục và bảo vệ quyền lực cho vua. Hỏi: Bộ máy nhà Đường có gì khác thời Tần – Hán?       Hỏi? Nêu biểu hiện  sự đẩy mạnh xâm lược của  nhà Đường? HS trả lời. Hỏi? Thời Đường nhân dân ta đã có những cuộc k/n nào tiêu biểu? HS tích hợp kiến thức Lịch sử VN để trả lời. Hỏi? Tình hình xã hội như thế nào? HS trả lời, tích hợp kiến thức văn học – bài thơ của Đỗ Phủ - Bài ca nhà tranh bị gió thu phá để chứng minh.    Biểu hiện thảm họa của xã hội, của thời đại. Đêm dài Câu thơ ngầm lên án giai cấp thống trị hèn kém gây ra cảnh binh đao khiến cảnh sống nhân dân lầm than, ướt át , tối tăm

Sự hình thành chế độ phong kiến Sự hình thành xã hội phong kiến -Thế kỉ VIII- III TCN, đồ sát xuất hiện làm cho diện tích canh tác và năng suât tăng nhanh - Xã hội thay đổi:  + Các giai cấp mới ra đời: Địa chủ( Sở hữu nhiều ruộng đất, cho thuê ruộng và thu tô- giàu có), Nông dân lĩnh canh( Mượn dịa chủ ruộng cày cấy và nạp tô thuế- nghèo khổ) + Quan hệ bóc lột phong kiến ra đời: Là quan hệ bóc lột của địa chủ với nông dân lĩnh canh thông qua địa tô                                           b.  nhà Tần- Hán: - Năm 221 TCN, nhà Tần thống nhất Trung Quốc, vua Tần tự xưng là Tần Thuỷ Hoàng. Chế độ phong kiến Trung Quốc hình thành. - Lưu Bang lập ra nhà Hán (206TCN-220). Đến đây chế độ phong kiến Trung Quốc đã được xác lập   2.Các triều đại phong kiến tiêu biểu: T/G                c. Tổ chức bộ máy nhà nước Trung Quốc thời Tần- Hán: - Ở TW: Hoàng đế có quyền tuyệt đối, bên dưới có thừa tướng, thái uý cùng các quan văn, võ và các quan coi giữ các mặt khác. - Ở địa phương: Chia thành Quận( thái thú) và Huyện (Huyện lệnh)- phải chấp hành mệnh lệnh của nhà vua. - Tuyển dụng quan lại chủ yếu là hình thức tiến cử) - Chính sách ngoại giao: Xâm lược bành trướng các vùng xung quanh như Triều Tiên  và đất đai của người Việt cổ.     Chế độ quân chủ chuyên chế.                                 2.Sự phát triển của chế độ phong kiến dưới thời Đường (618 – 907) - 618 Lý Uyên đàn áp khởi nghĩa nông dân, thống nhất các lực lượng lên ngôi lập ra nhà Đường đưa chế độ phong kiến Trung Quốc phát triển thịnh đạt. - Biểu hiện + Kinh tế : Phát triển tương đối toàn diện * Nông nghiệp : C/s Quân điền và chế độ Tô-Dung-Điệu. Ruộng tư phát triển ; áp dụng kĩ thuật canh tác mới, chọn giống...dẫn tới năng suất tăng Thủ công nghiệp và thương nghiệp phát triển thịnh đạt :       *TCN: Có các xưởng thủ công ( tác phường) luyện sắt, đóng thuyền có đông người làm việc.( Quy mô lớn)      *TN:- Hình thành con đường tơ lụa buôn bán mở rộng với phương Tây làm cho ngoại thương khởi sắc.    - Nhiều trung tâm  đô thị lớn : Trường An, Lạc Dương...  kinh tế thời Đường phát triển cao hơn  triều đại trước. + Chính trị : -Tổ chức bộ máy nhà nước từng bước hoàn chỉnh  từ chính quyền Trung ương đến địa phương tăng cường quyền lực tuyệt đối của hoàng đế.    * Lập thêm chức Tiết độ sứ cử người thân tộc và công thần đi cai trị vùng biên cương.    * Tuyển dụng quan lại  bằng thi cử  - Chính sách ngoại giao : Đẩy mạnh sự bành trướng xâm lược Nội Mông, Tây vực, Triều Tiên và An Nam.......   ĐẾ QUỐC ĐẠI ĐƯỜNG + Xã hội   -Trong gia đoạn đầu của thời kì hình thành phát triển xã hội phong kiến, đời sống nhân dân được cải thiện ít nhiều.  -Vào cuối các triều đại, giai cấp thống trị tăng cường bóc lột nhân dân, tô thuế nặng nề, đời sống nhân dân khổ cực.  - Mâu thuẫn  giai cấp trong xã hội ngày một tăng, nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra mang tính chất chu kì, K/n Hoàng Sào lật đổ triều đại nhà Đường. ‘g

 
 
 
 
 
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP VẬN DỤNG
 Làm các câu hỏi trắc nghiệm trong sách Bài tập Lịch sử.
Câu 1: Nước nào có công thống nhất Trung Quốc?
a.Tần.                                      b.Hán                             c.Sở.                               d.Triệu
Câu 2:TQ được thống nhất vào năm nào?
a.Năm 221TCN.             b.Năm 122TCN.
c.Năm 212TCN              d.Năm 206TCN.
Câu 3:Quan hệ sản xuất chính được thiết lập dưới thời Tần – Hán là
a.quan hệ bóc lột của quý tộc đối với nông dân công xã.
b.quan hệ bóc lột của chủ nô đối với nô lệ.
c.quan hệ bóc lột của lãnh chúa đối với nông nô.
d.quan hệ bóc lột của địa chủ đối với nông dân lĩnh canh.
Câu 3:Tự luận:
Vì sao nói dưới thời kỳ nhà Đường chế độ phong kiến ;phát triển thịnh đạt?
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
         
BÀI 5.                     TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN   ( Tiết 2 )
 
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức:
- Sự xuất hiện những mầm mống kinh tế thời Minh.
- Bộ máy chính quyềntrung ương  phong kiến được hoàn chỉnh ở  thời Minh- Thanh . Chính sách xâm lược chiếm đất đai của các hoàng đế Trung Hoa.
- Những thành tựu văn hóa Trung Quốc thời phong kiến- Văn hoá Trung Hoa phát triển rực rỡ.
2.Kỹ năng: -
 - Trên cơ sở các sự kiện lịch sử, giúp HS biết phân tích và rút ra các kết luận.
 - Biết vẽ  sơ đồ hoặc tự vẽ được  lược đồ để hiểu được bài giảng.
 - Nắm vững các khái niệm cơ bản: mầm mống kinh tế TBCN...
3. Về thái độ, tình cảm, tư tưởng: 
- Giúp HS thấy được tính chất phi nghĩa của các cuộc xâm lược của các triều đại phong kiến Trung Quốc.
- Quý trọng các di sản văn hoá, hiểu được các ảnh hưởng của văn hoá Trung Quốc đối với Việt Nam.   
II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY HỌC.
- Sơ đồ về bộ máy nhà nước thời Minh- Thanh
- Ảnh, tranh thành tựu văn hóa Trung quốc thời phong kiến
- Máy chiếu
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY- HỌC.

1. Ổn định tổ chức.
2. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

1. Kiểm tra bài cũ.

Câu hỏi:  Nêu biểu hiện thịnh đạt của  chế độ phong kiến Trung Quốc thời Đường?
Bài mới
Đặt vấn đề vào bài mới.
 Cuối thời Minh- Thanh xuất hiện  mầm mống kinh tế TBCN nhưng nó không phát triển được. Trên cơ sở những điều kiện kinh tế xã hội mới, kế thừa truyền thống của nền văn hoá cổ đại, nhân dân Trung Quốc đã đạt nhiều thành tựu rực rỡ.
Để hiểu được đặc điểm của chế độ phong kiến Trung Quốc thời suy tàn như thế nào và những thành tựu văn hoá rực rỡ của Trung Quốc ? ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc đế Việt Nam? Bài học hôm nay sẽ giúp các em nắm bắt được những vấn đề trên.

2. Tiến trình tổ chức dạy học.

3. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.

 
 

Các hoạt động của thầy và trò

Kiến thức cơ bản cần nắm

Hoạt động 1. (Tập thể và cá nhân). Tìm hiếu sự phát triển kinh tế Trung Quốc dưới thời Minh –Thanh và tình hình chính trị xã hội trong giai doạn này. Hỏi: Nhà Minh được thành lập như thế nào? HS trả lời->HS khác bổ sung->GV nhận xét và chốt ý. -Sau nhà Đường-> nhà Tống->nhà Nguyên-> nhà Minh. Phong trào khởi nghĩa nông dân của Chu Nguyên Chương đã thành lập nhà Minh( 1638-1644). Khởi nghĩa của Lý Tự Thành làm cho nhà Minh sụp đổ Hỏi: Dưới triều Minh kinh tế Trung Quốc có điểm gì mới so với các triều đại trước? Biểu hiện? HS thảo luận và trả lời-> HS khác bổ sung->GV nhận xét và chốt lại: - Các vua triều Minh đã thi hành nhiều biện pháp nhằm khôi phục, phát triển kinh tế. Đầu thế kỷ XVI quan hệ sản xuất TBCN đã xuất hiện ở Trung Quốc, biểu hiện trong các nghành nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp. Các thành thị mọc lên nhiều và rất phồn thịnh. Bắc Kinh, Nam Kinh không chỉ là trung tâm chính trị mà còn là trung tâm kinh tế lớn. - Sự thịnh trị của nhà Minh còn biểu hiện ở lĩnh vực chính trị : Hỏi?Các vua triều Minh đã củng cố và hoàn chỉnh bộ máy nhà nước trung ương tập quyền như thế nào? Nhận xét? ngay từ khi lên ngôi, Minh thái tổ đã quân tâm đến xây dựng chế độ  quân chủ chuyên chế TW tập quyền ( quyền lực ngày càng tập trung vào tay nhà vua, bỏ chức thừa tướng, thía uý, giúp việc cho vua là 6 bộ, vua tập trung mọi quyền hành trong tay, trực tiếp chỉ  huy quân đội). GV liên hệ lịch sử Việt nam sự xâm lược nhà Minh và kháng chiến chống Minh và k/n lam Sơn. Hỏi: Tại sao nhà Minh với nền kinh tế và chính trị thịnh đạt như vậy lại sụp đổ? HS trả lời-> GV nhận xét và phân tích cho HS thấy nguyên nhân sụp đổ nhà Minh.  Giữa lúc đó bộ tộc Mãn Thanh ở phía bắc Trung Quốc đã đánh bại Lý Tự Thành lập ra nhà Thanh(1644- 1911) Hỏi: Chính sách cai trị của nhà Thanh và ảnh hưởng của nó đến sự phát triển cuả  Trung Quốc? HS trả lời-> HS khác bổ sung-> GV nhận xét và chốt ý: - Người Mãn Thanh khi vào Trung Quốc lập ra nhà Thanh và thi hành chính sách áp bức dân tộc, bắt người Trung Quốc ăn mặc và theo phong tục người Mãn, mua chuộc địa chủ người Hán, giảm thuế cho nông dân nhưng mâu thuẫn dân tộc vẫn tăng dẫn đến khởi nghĩa nông dân khắp nơi. - Đối ngoại: Thi hành chính sách” bế quan toả cảng” trong bối cảnh bị sự nhòm ngó của tư bản phương Tây dẫn đến sự suy sụp của chế độ phong kiến. Cánh mạng Tân Hợi năm 1911 đã làm cho nhà Thanh sụp đổ. Hoạt động 2.(Làm việc theo nhóm). Tìm hiểu những thành tựu của văn hóa TQ thời pk. GV giao nhiệm vụ: Nhóm 1: Tìm hiểu về lĩnh vực tư tưởng? Nhóm 2: Tìm hiểu về  lĩnh vực sử học? Nhóm 3: Tìm hiểu về lĩnh vực văn học? Nhóm 4: Tìm hiểu về lĩnh vực KH-KT? Các nhóm làm việc và báo cáo kết quả: Nhóm 1: Lĩnh vực tư tưởng. + Nho giáo giữ vai trò quan trọng trong lĩnh vực tư tưởng. Người khởi xướng nho học là Khổng Tử. Từ thời Hán nho học đã trở thành công cụ thống trị về mặt tinh thần với quan niệm về Vua- tôi, cha- con, chồng- vợ, nhưng về sau nho giáo càng trở nên bảo thủ, lỗi thời và kìm hãm sự phát triển của xã hội. + Hs tích hợp LSVN giải thích sự ảnh hưởng của Nho giáo đến Việt nam xưa và nay.  + Phật giáo cũng thịnh hành nhất là thời Đường, vua Đường đã cử các nhà sư sang ấn Độ lấy kinh phật như cuộc hành trình đầy gian nan vất vả của nhà sư Đường Huyền Trang. Nhóm 2: Thành tựu của Lịch sử HS trả lời:  Bắt đầu từ thời Tây Hán, sử học đã trở thành lĩnh vực độc lập, người đặt nền móng là Tư Mã Thiên với bộ Sử ký. Nhóm 3: Văn học: HS tích hợp kiến thức văn học để trình bày sự phát triển rực rỡ của văn học. + Thơ phát triển mạnh dưới thời Đường với những tác giả tiêu biểu: Đỗ Phủ, Lý Bạch, Bạch Cư Dị, tiểu thuyết phát triển mạnh ở thời Minh-Thanh với các bộ tiểu thuyết nổi tiếng như Thuỷ Hử của Thi Nại Am, Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung, Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân, Hồng Lâu Mộng của Tào Tuyết Cần, các tiểu thuyết của TQ đều dựa vào những sự kiện có thật và hư cấu thêm” 7 thực, 3 hư”, nó phản phần nào đời sống của nhân dân TQ và các mối quân hệ xã hội thời phong kiến. HS tích hợp văn học giải thích ảnh hưởng của văn học TQ với VN Nhóm 4: KHKT:  HS trình bày GV sử dụng kênh hình giải thích.   Người TQ đạt nhiều thành tựu rực rỡ trong lĩnh vực hàng hải như bánh lái, la bàn, thuyền buồm nhiều lớp. Nhề in, làm giấy, gốm, dệt, luyện sắt, khai thác khí đốt cũng được người TQ biết đến khá sớm ( cho HS quan sát tranh ảnh đồ gốm, sứ,..HS nhận xét-> GV bổ sung, phân tích để thấy trình độ cao của người TQ trong việc sản xuất ra những sản phẩm này) -GV cho HS xem tranh Cố cung Bắc Kinh và yêu cầu HS nhận xét.  -Sau đó GV phân tích cho HS thấy: Cố cung nó biểu tượng cho uy quyền của chế độ phong kiến, nhưng đồng thời nó cũng biểu hiện tài năng và nghệ thuật trong xây dựng của nhân dân TQ. Thảo luận nâng cao: Em có nhận xét gì văn hóa TQ thời phong kiến?Ảnh hưởng của văn hóa TQ ra bên ngoài? -HS trả lời - GV kết luận

3.Trung Quốc thời Minh- Thanh: a. Nhà Minh. - Thành lập (1638- 1644), người sáng lập là Chu Nguyên Chương. - Tình hình phát triển.           * Sự phát triển kinh tế dưới triều Minh: Từ thế kỷ XVI đã xuất hiện mầm mống kinh tế TBCN: +Thủ công nghiệp:  xuất hiện công trường thủ công quy mô lớn, quan hệ chủ- người làm thuê. + Thương nghiệp phát triển, thành thị mở rộng và phồn thịnh. Nam Kinh , Bắc Kinh không chỉ là trung tâm chính trị mà còn là trung tâm kinh tế. + Nông nghiệp: Thương nhân bỏ vốn đầu xuân cho nông dân trồng mía,cuối thời thu về đường.            *Về chính trị: + Củng cố Bộ máy nhà nước phong kiếnTW ngày càng tập quyền. Quyền lực ngày càng tập trung trong nhà vua tuyệt đối.. Bỏ Thừa tướng và Thái úy, lập 6 bộ, đứng đầu mỗi bộ là quan thượng thư, vua nắm quyền bộ Binh. Các Bộ chỉ đạo trực tiếp các Tỉnh + Thi cử chọn quan lại,ban cấp ruộng đấtcho các quan, thân tộc. + Đối ngoại: Tiếp tục c/s xâm lược mở rộng lãnh thổ- Mở rộng bành trướng ra bên ngoài trong đó có sang xâm lược Đại Việt nhưng đã thất bại nặng nề.                         b. Nhà Thanh( 1644- 1911).  *Chính sách của nhà Thanh - Đối nội: áp bức dân tộc, mua chuộc địa chủ người Hán - Đối ngoại: Thi hành chính sách “bế quan toả cảng”, xâm lược các nước xung quanh. * Hậu quả: - Bóp chết những mầm mống kinh tế TBCN - Trung Quốc lạc hậu, mâu th.uẫn dân tộc gay gắt, phong trào k/n nông dân nổ ra. - Bị CNTD phương Tây xâm lược -> Chế độ nhà Thanh sụp đổ năm 1911- Chế độ phong kiến chuyên chế Trung Quốc chấm hết.         4. Văn hoá Trung Quốc:                   a. Tư tưởng: - Nho giáo giữ vai trò quan trọng trong hệ tư tưởng phong kiến là công cụ tinh thần bảo vệ chế độ phong kiến có ảnh hưởng sâu sắc trong đời sống chính trị và đạo đức. Về sau Nho giáo càng trở nên bảo thủ, lỗi thời và kìm hãm sự phát triển của xã hội.       - Phật giáo cũng thịnh hành nhất là thời Đường.       b. Sử học: - Nhà Hán: Tư Mã Thiên với bộ Sử Ký. - Từ nhà Đường: Quôc sử quán => các triều đại đều có sử của mình.   c. Văn học: - Thơ phát triển mạnh dưới thời Đường.  + Nhiều tác giả, tác phẩm nổi tiếng....... + Phản ánh khá toàn diện đất nước và đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật.  - Tiểu thuyết chương hồ phát triển mạnh dưới thời Minh- Thanh.   Cống hiến lớn lao cho văn hóa thế giới, ảnh hưởng sâu sắc đến văn học Việt Nam thời phong kiến.           d.Khoa học-kĩ thuật, nghệ thuật: - Đạt được nhiều thành tựu trong lĩnh vực + Khoa học: Toán, thiên văn, y dược +Kĩ thuật: 4 phát minh quan trọng: la bàn, nghề in, làm giấy, thuốc  súng => nền tảng quan trọng cho sự phat triển của thế giới hiện nay. + Nghệ thuật: gốm, dệt, luyện sắt và kỹ thuật xây dựng các cung điện phục vụ cho chế độ phong kiến.                     Nhận xét :  - Phát triển rực rỡ, thành tựu to lớn trên mọi lĩnh vực – trung tâm văn minh, văn hóa lớn của khu vực và thế giới. - Có ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa TG và VN.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

221– 206 TCN	Hình thành	Tần	Tần Thủy Hoang
206TCN-220		Hán	Lưu Bang
618-709	Phát triển	Đường	Lý uyên
1368-1644		Minh	Chu Nguyên Chương
1644-1911	Suy vong	Thanh	Bộ tộc Mãn Thanh