Chuyên đề tháng 10: So sánh nhiệt độ sôi

  Trường THPT Nghèn
       Tổ : Hóa                                 Báo cáo chuyên đề tháng 10-Năm học 2019-2020
                                                                                                                                    Giáo viên: Phan Thị Thuận
 
  SO SÁNH NHIỆT ĐỘ SÔI .
A.ĐẶT VẤN ĐỀ:
Trong đề thi THPT Quốc gia , đề thi HSG chúng ta thường hay gặp các bài tập về nhiệt độ sôi.Bài tập nhiệt độ sôi trong đề thi THPT Quốc gia chỉ ở mức độ nhận biết và  thông hiểu , còn trong các đề thi HSG thì thường so sánh  nhiệt độ sôi và giải thích.Bài tập phần này tuy không phải tính toán nhưng nếu  học sinh không nắm được bản chất của lí thuyết thì thường hay mắc sai lầm.Để làm tốt bài tập về nhiệt độ sôi tôi chọn chuyên đề: “SO SÁNH NHIỆT ĐỘ SÔI”
B.NỘI DUNG:
I. LÍ THUYẾT
* Các hợp chất có liên kết ion thì nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy cao hơn hợp chất có liên kết cộng hóa trị.
            VD: HCOONa  >  HCOOH
     (các muối của kim loại chứa liên kết ion có nhiệt độ sôi cao hơn các axit tương ứng tạo ra muối đó)
* Với các chất có liên kết cộng hóa trị:
- Nhiệt độ sôi phụ thuộc vào các yếu tố
            - Liên kết hiđro                       (1)
            - Độ phân cực phân tử            (2)
            - Khối lượng phân tử  (3)
            - Hình dạng phân tử    (4)
1. Liên kết hiđro ( Xét với các loại hợp chất khác nhau)
     - Hợp chất có liên kết hiđro thì nhiệt độ sôi cao hơn hợp chất không có liên kết hiđro
            VD: HCOOH > HCHO
     - Liên kết hiđro càng bền, nhiệt độ sôi càng cao
            VD: CH₃COOH  >   C₂H₅OH  > C₂H₅NH₂
     - Hợp chất có liên kết hiđro liên phân tử có nhiệt độ sôi cao hơn hợp chất có liên kết hiđro nội phân tử.
            (với vòng benzen: o- < m- < p- )
2. Độ phân cực phân tử ( Xét với các loại hợp chất khác nhau, không có liên kết hidro)
      - Phân tử có độ phân cực lớn có nhiệt độ sôi cao hơn
( độ phân cực là mức độ chênh lệch về lực hút trong phân tử khi có nhóm hút electron)
            este  >  xeton  >  anđehit  > dẫn xuất halogen >  ete   > C_xH_y
            -COO -  >  C = O  >   CHO  >   R – X  >  -O-   > C – H
3. Khối lượng mol phân tử. ( xét với các chất đồng đẳng)
     - Khối lượng phân tử lớn, nhiệt độ sôi càng lớn
            VD: CH₃COOH > HCOOH
4. Hình dạng phân tử ( xét với các đồng phân)
- Hình dạng càng nhiều nhánh, nhiệt độ sôi càng thấp, nhiệt độ nóng chảy càng cao (do diện tích tiếp xúc phân tử giảm)
- Nhánh càng gần nhóm chức thì nhiệt độ sôi càng thấp
- Đồng phân cis có nhiệt độ sôi cao hơn đồng phân trans (do momen lưỡng cực lớn hơn).
Chú ý:  Axit >  ancol >  amin > este > xeton > anđehit > dẫn xuất halogen > ete > C_xH_y

• Nếu có H₂O: t(H₂O) = 100^oC > ancol có 3 nguyên tử C và < ancol có từ 4C trở lên
• Nếu có phenol:  t_phenol > ancol có 7C trở xuống và axit có ≤ 4C

           Nhiệt độ sôi của một số chất:

Chất			Chất			Ka
CH3OH	- 97	64,5	HCOOH	8,4	101	3,77
C2H5OH	- 115	78,3	CH3COOH	17	118	4,76
C3H7OH	- 126	97	C2H5COOH	- 22	141	4,88
C4H9OH	- 90	118	n- C3H7COOH	- 5	163	4,82
C5H11OH	- 78,5	138	i– C3H7COOH	- 47	154	4,85
C6H13OH	- 52	156,5	n– 4H9COOH	- 35	187	4,86
C7H15OH	- 34,6	176	n- 5H11COOH	- 2	205	4,85
H2O	0	100	CH2=CH- COOH	13	141	4,26
C6H5OH	43	182	(COOH)2	180	-	1,27
C6H5NH2	-6	184	C6H5COOH	122	249	4,2
CH3Cl	-97	-24	CH3OCH3	-	-24
C2H5Cl	-139	12	CH3OC2H5	-	11
C3H7Cl	-123	47	C2H5OC2H5	-	35
C4H9Cl	-123	78	CH3OC4H9	-	71
CH3Br	-93	4	HCHO	-92	-21
C2H5Br	-119	38	CH3CHO	-123,5	21
C3H7Br	-110	70,9	C2H5CHO	-31	48,8
CH3COC3H7	-77,8	101,7	CH3COCH3	-95	56,5
C2H5COC2H5	-42	102,7	CH3COC2H5	-86,4	79,6

Câu 1. Nhiệt độ sôi của các axit cacboxylic cao hơn anđehit, xeton, ancol có cùng số nguyên tử C là do
A. Axit cacboxylic chứa nhóm C = O và nhóm OH
B. Phân tử khối của axit lớn hơn và nguyên tử H của nhóm axit linh động hơn
C. Có sự tạo thành liên kết hiđro liên phân tử bền
D. Các axit cacboxylic đều là chất lỏng hoặc chất rắn
Câu 2. So sánh nhiệt độ sôi của các chất axit axetic, axeton, propan, etanol
            A. CH₃COOH > CH₃CH₂CH₃ > CH₃COCH₃ > C₂H₅OH     B. C₂H₅OH > CH₃COOH > CH₃COCH₃ > CH₃CH₂CH₃
            C. CH₃COOH > C₂H₅OH > CH₃COCH₃ > CH₃CH₂CH₃     D. C₂H₅OH > CH_3­COCH₃ > CH₃COOH > CH₃CH₂CH₃
Câu 3. Nhiệt độ sôi của axit thường cao hơn ancol có cùng số nguyên tử cacbon là do
            A. Vì ancol không có liên kết hiđro, axit có liên kết hiđro     B. Vì liên kết hiđro của axit bền hơn của ancol
            C. Vì khối lượng phân tử của axit lớn hơn                            D. Vì axit có hai nguyên tử oxi
Câu 4. Trong số các chất sau, chất có nhiệt độ sôi cao nhất là
A. CH₃CHO               B. C₂H₅OH                 C. CH₃COOH                        D. C₅H₁₂
Câu 5. Chỉ ra thứ tự tăng dần nhiệt độ sôi của các chất ?
A. CH₃CHO, C₂H₅OH, CH₃COOH                          C. C₂H₅OH, CH₃COOH, CH₃CHO
B. CH₃CHO, CH₃COOH, C₂H₅OH                           D. CH₃COOH, C₂H₅OH, CH₃CHO
Câu 6. Cho các chất CH₃CH₂COOH (X) ; CH₃COOH ( Y) ; C₂H₅OH ( Z) ; CH₃OCH₃ (T). Dãy gồm các chất được sắp xếp tăng dần theo nhiệt độ sôi là
A. T, X, Y, Z              B. T, Z, Y, X               C. Z, T, Y, X              D. Y, T, Z, X
Câu 7. Cho các chất sau: CH₃COOH (1) , C₂H₅COOH (2), CH₃COOCH₃ ­(3), CH₃CH₂CH₂OH (4). Chiều tăng dần nhiệt độ sôi  của các chất trên theo thứ tự từ trái qua phải là:
            A. 1, 2, 3, 4                 B. 3, 4, 1, 2                 C. 4, 1, 2, 3                 D. 4, 3, 1, 2.
Câu 8. Nhiệt độ sôi của mỗi chất tương ứng trong dãy các chất sau đây, dãy nào hợp lý nhất ?
                        C₂H₅OH                 HCOOH            CH₃COOH
A.        118,2^oC                       78,3^oC             100,5^oC
B.        118,2^oC                       100,5^oC           78,3^oC
C.        100,5^oC                       78,3^oC             118,2^oC
D.        78,3^oC                         100,5^oC           118,2^oC
Câu 9. Chỉ ra thứ tự tăng dần nhiệt độ sôi của các chất ?
A. CH₃OH  <  CH₃CH₂COOH  <  NH₃  <  HCl        B. C₂H₅Cl  <  CH₃COOCH₃  <  C₂H₅OH  <  CH₃COOH
C. C₂H₅Cl  <  CH₃COOH   <   C₂H₅OH                    D. HCOOH  <  CH₃OH  <  CH₃COOH  <  C₂H₅F
Câu 10. Xét phản ứng: CH₃COOH + C₂H₅OH   D  CH₃COOC₂H₅ + H₂O.
Trong các chất trong phương trình phản ứng trên, chất có nhiệt độ sôi thấp nhất là:
            A. C₂H₅OH                 B. CH₃COOC₂H₅                   C. H₂O                                    D. CH₃COOH_­
Câu 11. Cho các chất sau: C₂H₅OH (1), C₃H₇OH (2), CH₃CH(OH)CH₃ (3), C₂H₅Cl (4), CH₃COOH (5), CH₃-O-CH₃­ (6). Các chất được sắp xếp theo chiều nhiệt độ sôi tăng dần là:
            A. (4), (6), (1), (2), (3), (5).                             B. (6), (4), (1), (3), (2), (5).
            C. (6), (4), (1), (2), (3), (5).                             D. (6), (4), (1), (3), (2), (5).
Câu 12. Cho các chất: Axit o – hidroxi benzoic (1), m – hidroxi benzoic (2), p – hidroxi benzoic (3), axit benzoic (4). Các chất được sắp xếp theo chiều nhiệt độ sôi giảm dần là:
            A. (4), (3), (2), (1).      B. (1), (2), (3), (4).      C. (3), (2), (1), (4).      D. (2), (1), (3), (4).
Câu 13 Cho các chất: ancol etylic (1), andehit axetic (2), đi metyl ete (3), axit fomic (4). Các chất được sắp xếp theo chiều nhiệt độ sôi tăng dần là:
            A. (2), (3), (1), (4).      B. (3), (2), (1), (4).      C. (4), (1, (2), (3).       D. (4), (1), (3), (2).
Câu 14. Cho các chất: ancol propylic (1), axit axetic (2), metyl fomiat (3), ancol iso propylic (4), natri fomat (5). Chất có nhiệt độ sôi thấp nhất và cao nhất tương ứng là:
            A. (1), (2).                   B. (4), (1).                   C. (3), (5).                   D. (3), (2).
Câu 15. Dãy chất nào sau đây được sắp xếp theo trật tự nhiệt độ sôi tăng dần?
            A. H₂CO, H₄CO, H₂CO₂        B. H₂CO, H₂CO₂, H₄CO        C. H₄CO, H₂CO, H₂CO₂        D. H₂CO₂, H₂CO, H₄CO.
Câu 16. Cho các chất: Etyl clorua (1), Etyl bromua (2), Etyl iotua (3). Các chất được sắp xếp theo chiều nhiệt độ sôi tăng dần là:
            A. (1), (2), (3).             B. (2), (3), (1).             C. (3), (2), (1).             D. (3), (1), (2).
Câu 17. Cho các chất: CH₃COOH (1), CH₂(Cl)COOH (2), CH₂(Br)COOH (3), CH₂(I)COOH (4). Thứ tực các chất được sắp xếp theo chiều nhiệt độ sôi tăng dần là:
            A. (1), (2), (3), (4).      B. (1), (4), (3), (2).      C. (2), (3), (4), (1).      D. (4), (3), (2), (1).
Câu 18. Cho các ancol: butylic (1), sec butylic (2), iso butylic (3), tert butylic (4). Chất có nhiệt độ sôi cao nhất là:
            A. (1).                          B. (2).                          C. (3).                          D. (4). 
Câu 19. Cho các hidrocacbon: Pentan (1), iso – Pentan (2), neo – Pentan (3). Các chất được sắp xếp theo chiều nhiệt độ sôi tăng dần:
            A. (1), (2), (3).             B. (3), (2), (1).             C. (2), (1), (3).             D. (3), (1), (2).
Câu 20. Trong các chất sau: CO₂, SO₂, C₂H₅OH, CH₃COOH, HI. Chất có nhiệt độ sôi cao nhất là:
            A. HI.                          B. CH₃COOH.                        C. C₂H₅OH.                D. SO₂.
Câu 21. Cho sơ đồ:
           C₂H₆ (X) →  C₂H₅Cl ( Y) →  C₂H₆O ( Z) → C₂H₄O₂ (T) → C₂H₃O₂Na ( G) → CH₄ (F)
Chất có nhiệt độ sôi cao nhất là
            A. (Z).                         B. (G).                         C. (T).                         D. (Y).
Câu 22. Sắp xếp các chất sau theo chiều nhiệt độ sôi tăng dần: C₂H₅OH (1), C₃H₈ (2), C₃H₇OH (3), C₃H₇Cl (4), CH₃COOH (5), CH₃OH (6).
            A. (2), (4), (6), (1), (3), (5).                 B. (2), (4), (5), (6), (1), (3).
            C. (5), (3), (1), (6), (4), (2).                 D. (3), (4), (1), (5), (6), (2).
Câu 23. Sắp xếp các chất sau theo thứ tự nhiệt độ sôi giảm dần: ancol etylic (1), metyl axetat (2), etyl amin (3), axit fomic (4), Natri fomiat (5).
            A. (1), (5), (3), (4), (2).                                    B. (5), (4), (1), (3), (2).
            C. (2), (3), (1), (4), (5).                                    D. (5), (2), (4), (1), (3).
Câu 24. Cho các chất: CH₃-NH₂ (1), CH₃-OH (2), CH₃-Cl (3), HCOOH (4). Các chất trên được sắp xếp theo chiều nhiệt độ sôi tăng dần là:
            A. (1), (2), (3), (4).      B. (3), (2), (1), (4).      C. (3), (1), (2), (4).      D. (1), (3), (2), (4).
 
Câu 25.  Nhiệt độ sôi của các chất được sặp xếp theo chiều tăng dần. Trường hợp nào dưới đây là đúng:
            A. C₂H₅Cl < CH₃COOH < C₂H₅OH.
            B. C₂H₅Cl < CH₃COOCH₃ < C₂H₅OH < CH₃COOH.
            C. CH₃OH < CH₃CH₂COOH < NH₃ < HCl.
            D. HCOOH < CH₃OH < CH₃COOH < C₂H₅F.
Câu 26. Trong các chất sau chất nào có nhiệt sôi thấp nhất:
            A. Propyl amin.                       B. iso propyl amin       C. Etyl metyl amin.     D. Trimetyl amin.
Câu 27. So sánh nhiệt độ sôi cuả các chất sau: ancol etylic (1), Etyl clorua (2), đimetyl ete (3), axit axetic (4), phenol (5).
            A. 1 > 2 > 3 > 4 > 5.   B. 4 > 5 > 3 > 2 > 1.   C. 5 > 4 > 1 > 2 > 3.   D. 4 > 1 > 5> 2 > 3.
Câu 28. Sắp xếp các chất sau theo thứ tự tăng dần nhiệt độ sôi: CH₃COOH (1), HCOOCH₃ (2), CH₃CH₂COOH (3), CH₃COOCH₃ (4), CH_3­CH₂CH₂OH (5).
            A. 3 > 5 > 1 > 2 > 4.   B. 1 > 3 > 4 > 5 > 2.   C. 3 > 1 > 4 > 5 > 2.   D. 3 > 1 > 5 > 4 > 2.
Câu 29. Sắp xếp nhiệt độ sôi của các chất sau theo thứ tự giảm dần: ancol etylic(1), etylclorua (2), đimetyl ete (3) và axit axetic(4)?
           A. (1)>(2)>(3)>(4).     C. (4) >(1) >(2)>(3).   B. (4)>(3)>(2)>(1).      D. (1)>(4)>(2)>(3).
Câu 30. Cho các chất sau: (1) HCOOH, (2) CH₃COOH, (3) C₂H₅OH, (4) C₂H₅Cl. Các chất được sắp xếp theo chiều nhiệt độ sôi tăng dần là:
A. (1) < (3) < (1) < (4)       B. (2) < (4) < (3) < (1)   C. (4) < (3) < (1) < (2)              D. (3) < (2) < (1) < (4)
Câu 31. Cho các chất: CH₃CH₂CH₂COOH (1), CH₃CH₂CH(Cl)COOH (2), CH₃CH(Cl)CH₂COOH (3), CH₂(Cl)CH₂CH₂COOH (4). Các chất được sắp xếp theo chiều nhiệt độ sôi giảm dần là:
            A. (1), (2), (3), (4).      B. (4), (3), (2), (1).      C. (2), (3), (4), (1).                   D. (1), (4), (3), (2).