ĐỀ VÀ ĐÁP ÁN THI HKII, NGỮ VĂN 11

TRƯỜNG THPT NGHÈN   (Đề thi có 02 trang)

ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ II - NĂM HỌC 2018 - 2019 Môn: Ngữ văn Khối: 11 (Thời gian làm bài: 90 phút;  không kể thời gian phát đề)

Họ và tên thí sinh: ……………….………….………, Lớp: …… ; Số báo danh : ………
 
Phần 1. Đọc - hiểu (4.0 điểm)
Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi từ Câu 1 đến Câu 4:
“Thái độ là yếu tố quyết định tất cả. Mỗi người đều có quyền nắm giữ và kiểm soát một thái độ sống cho riêng bản thân. Nó là yếu tố còn quan trọng hơn cả học thức, ngoại hình và tiền bạc. Chính thái độ sẽ quyết định bạn được mọi người yêu quý hay ghen ghét, xem thường. Nó là yếu tố kéo mọi người lại gần bạn hay đẩy họ ra xa bạn.
Bên cạnh đó, thái độ còn quan trọng hơn cả những kĩ năng cần thiết để đạt được thành công. Jonh D. Rockefeller từng nói: “Tôi đánh giá cao người vừa có năng lực vừa có thái độ hợp tác tốt với mọi người hơn bất kì khả năng vượt trội nào khác mà họ sở hữu”. Giữ cho mình một thái độ đúng đắn cũng có nghĩa bạn đang phát huy một cách cao nhất tài sản quý báu của mình.
Điều quan trọng không phải là gia đình bạn đang lâm vào tình trạng khó khăn như thế nào, ông chủ của bạn đối xử với bạn ra sao hay bạn kiếm được bao nhiêu tiền. Cái quan trọng hơn nhiều chính là thái độ của bạn với gia đình, với những vấn đề của bản thân, với quyền lực và tiền bạc. Thái độ tạo nên mọi sự khác biệt trên thế giới này ."
                                                (Wayne Cordeiro, Thái độ quyết định thành công,
                                                          NXB Tổng hợp TP. HCM, 2016, tr.15)
Câu 1. Chỉ ra yếu tố còn quan trọng hơn cả học thức, ngoại hình và tiền bạc được đề cập đến trong đoạn trích. (0,5 điểm)
Câu 2. Theo tác giả, thái độ đưa đến cho mỗi chúng ta điều gì? (0,5 điểm)
Câu 3. Việc tác giả trích dẫn ý kiến của Jonh D. Rockefeller có tác dụng gì? (1,0 điểm)
Câu 4. Từ nội dung của đoạn trích, anh/chị hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 150 chữ) trả lời cho câu hỏi: Thế nào là thái độ hợp tác tốt với mọi người của mỗi cá nhân. (2,0 điểm)
Phần 2. Làm văn (6,0 điểm)
Cảm nhận của anh/chị về bức tranh thiên nhiên và bức tranh cuộc sống trong bài thơ sau:                              
Phiên âm
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không.
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng. 
 
Dịch nghĩa
Chim mỏi về rừng tìm cây ngủ,
Chòm mây lẻ trôi lững lờ trên tầng không;
Thiếu nữ xóm núi xay ngô,
Ngô xay vừa xong, lò than đã đỏ.
 
Dịch thơ
“Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng.”
                                            (Mộ (Chiều tối) - Hồ Chí Minh, Ngữ văn 11, tập hai,
                                                    NXB Giáo dục Việt Nam, 2007, tr.41)
Từ đó, làm nổi bật được sự vận động của mạch trữ tình trong bài thơ.
 
Hướng dẫn chấm Văn 11
 

Phần	Câu	Nội dung	Điểm
I. Đọc – hiểu	1	Yếu tố còn quan trọng hơn cả học thức, ngoại hình và tiền bạc được đề cập đến trong đoạn trích là thái độ sống.	0.5
	2	Theo tác giả, thái độ đưa đến cho mỗi chúng ta: - Chính thái độ sẽ quyết định bạn được mọi người yêu quý hay ghen ghét, xem thường. - Nó là yếu tố kéo mọi người lại gần bạn hay đẩy họ ra xa bạn. - Thái độ đúng đắn cũng có nghĩa bạn đang phát huy một cách cao nhất tài sản quý báu của mình. - Thái độ tạo nên mọi sự khác biệt trên thế giới này.	0.5
	3	Việc tác giả trích dẫn ý kiến của Jonh D. Rockefeller có tác dụng: - Tạo nên tính thuyết phục cho nhận định thái độ còn quan trọng hơn cả những kĩ năng cần thiết để đạt được thành công. - Gửi gắm lời nhắn nhủ đến mỗi chúng ta là hãy giữ cho mình một thái độ đúng đắn.	0.75   0.25
	4	Từ nội dung của đoạn trích, anh/chị hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 150 chữ) trả lời cho câu hỏi: Thế nào là thái độ hợp tác tốt với mọi người của mỗi cá nhân.	2.0
		a. Yêu cầu kỹ năng: Đảm bảo hình thức của đoạn văn theo cách quy nạp, diễn dịch hoặc tổng – phân – hợp...	0.25
		b. Xác định vấn đề cần nghị luận: Thế nào là thái độ hợp tác tốt với mọi người của mỗi cá nhân.	0.25
		c. Triển khai vấn đề nghị luận Học sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ được: Thế nào là thái độ hợp tác tốt với mọi người của mỗi cá nhân. Học sinh có thể trình bày theo các ý sau: - Thái độ hợp tác tốt với mọi người của mỗi cá nhân được hiểu là  thái độ sống tích cực, cùng liên kết, giúp đỡ lẫn nhau để đạt hiệu quả cao trong công việc, trong học tập, vì lợi ích chung. - Thái độ hợp tác tốt với mọi người của mỗi cá nhân được thể hiện: + Lắng nghe ý kiến của mọi người. + Chia sẻ những thuận lợi, khó khăn vướng mắc trong công việc. + Đặt niềm tin vào người khác. + Sẵn sàng góp ý trên tinh thần trách nhiệm, thân ái và dây dựng. …	1.0           0.25         0.75
		d. Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.	0.25
		e. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.	0.25
II. Làm văn		Cảm nhận của anh/chị về bức tranh thiên nhiên và bức tranh cuộc sống trong bài thơ Chiều tối (Mộ) của Hồ Chí Minh Từ đó, làm nổi bật được sự vận động của mạch trữ tình trong bài thơ.	6.0
		a. Yêu cầu về kĩ năng - Học sinh biết cách làm bài nghị luận văn học về phân tích hình tượng trong thơ trữ tình. - Bố cục 3 phần: phần mở bài đưa được vấn đề cần nghị luận vào; phần thân bài triển khai các luận điểm mạch lạc và logic; phần kết bài khái quát có nâng cao được vấn đề. - Vận dụng tốt các thao tác lập luận.	0.5
		b. Xác định vấn đề cần nghị luận: - Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên và bức tranh cuộc sống. - Làm nổi bật được sự vận động của mạch trữ tình.	0.25
		c. Triển khai vấn đề nghị luận * Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên: - Đặc điểm: + Khung cảnh thiên nhiên miền sơn cước hiện ra đơn sơ qua cánh chim chiều mỏi mệt và áng mây lẻ loi, lửng lờ trôi giữa tầng không. + Hình ảnh thiên nhiên không chỉ được quan sát ở trạng thái vận động bên ngoài mà còn được cảm nhận ở trạng thái bên trong. Cánh chim, chòm mây như mang hồn người. Chúng như mang cái mỏi mệt, lẻ loi, đơn độc của người tù nơi đât khách. - Tâm hồn và nhân cách Hồ Chí Minh: + Tình yêu thiên nhiên: Dù trong hoàn cảnh nào, tâm hồn của Bác vẫn luôn hướng về thiên nhiên. Mệt mỏi và đau đớn, vậy mà cảm hứng thơ vẫn đến với Người. + Ý chí, nghị lực phi thường và sự tự chủ, tự do về tinh thần: Trong hai câu thơ ta không thấy chân dung người tù khổ ải mà thay vào đó là hình ảnh của bậc tao nho mặc khách đang ung dung thưởng ngoạn cảnh chiều hôm. *  Cảm nhận về bức tranh cuộc sống: - Đặc điểm: + Hình ảnh cô gái xay ngô trong chiều tối toát lên vẻ trẻ trung, khỏe mạnh, đầy sức sống. Giữa rừng núi mênh mông, thiếu nữ sơn cước không bị không bị hòa lẫn vào cảnh vật mà trái lại, cô chính là điểm sáng của bức tranh. + Hình ảnh lò than rực hồng: với chữ “hồng”, Bác đã làm sáng rực lên toàn bộ bài thơ, đã làm mất đi sự mệt mỏi, sự uể oải, sự vội vã đã diễn tả ở hai câu trên, đã làm sáng rực lên khuôn mặt của cô gái sau khi xay xong ngô tối. - Tâm hồn và nhân cách Hồ Chí Minh:  Có cái nhìn trìu mến hướng về sự sống. Cái nhìn ấy thể hiện sự quan tâm và tình cảm yêu thương của Người đối với những người lao động nghèo, không phân biệt quốc gia, dân tộc. * Nghệ thuật: Kết hợp hài hòa giữa các yếu tố nghệ thuật: - Bút pháp chấm phá. - Bút pháp tả cảnh ngụ tình. - Bút pháp vẽ mây nẩy trăng. - Sử dụng nhãn tự. - Hình ảnh thơ giàu tính ước lệ. … * Sự vận động của mạch trữ tình: - Biểu hiện: + Từ ánh chiều âm u, lạnh lẽo đến ánh lửa rực hồng, ấm áp. + Từ mệt mỏi đến khỏe khoắn. + Từ buồn đến vui. - Ý nghĩa: Sự vận động này cho thấy tinh thần lạc quan, yêu đời của một tâm hồn luôn hướng về sự sống, ánh sáng và tương lai.	1.5                                 1.5                           0.5             1.0
		d. Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.	0.25
		e. Sáng tạo Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.	0.5